Điều hòa kêu ù ù là tình trạng nhiều người gặp phải sau một thời gian sử dụng. Tiếng ù đều đặn khiến không gian yên tĩnh trở nên nặng nề, khó chịu. Ít ai biết rằng âm thanh này là dấu hiệu sớm cảnh báo lỗi kỹ thuật bên trong máy. Việc tìm hiểu nguyên nhân và cách xử lý kịp thời không chỉ giúp máy hoạt động êm ái hơn mà còn tránh những hư hỏng tốn kém sau này.
Điều hòa kêu ù ù là dấu hiệu của lỗi gì?
Tiếng “ù ù” từ điều hòa luôn là một trong những âm thanh gây khó chịu và báo hiệu sự bất thường. Âm thanh này thường liên quan đến các vấn đề về độ rung, lắp đặt sai kỹ thuật hoặc sự cố ở hệ thống quạt của cả dàn nóng và dàn lạnh.
Các nguyên nhân chính bao gồm:
- Lỗi lắp đặt: Dàn nóng hoặc dàn lạnh bị lắp nghiêng, không cân bằng, hoặc ốc vít cố định bị lỏng lẻo sau thời gian dài sử dụng.
- Vỏ máy/Linh kiện bị lỏng: Vỏ dàn lạnh, vỏ dàn nóng, hoặc các chi tiết bên trong bị lỏng, rung lắc mạnh khi máy nén (block) hoặc quạt hoạt động.
- Quạt gió gặp vấn đề: Mô tơ quạt gió bị khô dầu, cánh quạt bám bụi bẩn quá dày, hoặc cánh quạt bị nứt, gãy, cọ xát vào vỏ máy.
- Máy nén (Block) bị hỏng: Máy nén hoạt động quá tải, bị khô dầu, hoặc các linh kiện bên trong máy nén bị hỏng, gây ra rung lắc mạnh và tiếng ù ù lớn.
Biểu hiện thường gặp khi điều hòa phát tiếng ù ù
Khi điều hòa phát ra tiếng ù ù bất thường, người dùng thường nhận thấy các dấu hiệu sau:
- Tiếng kêu tập trung ở dàn nóng: Tiếng ù ù thường lớn và rõ nhất tại vị trí cục nóng, đặc biệt khi máy nén khởi động hoặc hoạt động ở công suất cao. Đây là dấu hiệu dễ nhận biết của lỗi quạt dàn nóng, hoặc rung lắc do vị trí lắp đặt không ổn định, mất cân bằng.
- Tiếng ù ù kéo dài: Âm thanh kéo dài liên tục trong suốt quá trình máy chạy, không chỉ xuất hiện thoáng qua lúc khởi động.
- Kèm theo rung lắc: Cả dàn lạnh hoặc dàn nóng có thể rung lắc nhẹ hoặc mạnh. Bạn có thể cảm nhận rõ hơn khi chạm tay vào vỏ máy.
- Hiệu suất làm mát giảm: Trong trường hợp tiếng ù ù do máy nén hoạt động quá tải hoặc quạt gió yếu, khả năng làm mát của điều hòa cũng sẽ bị ảnh hưởng, máy làm lạnh kém hơn bình thường.
Phân biệt tiếng ù ù với các loại tiếng ồn khác
Việc phân biệt đúng loại tiếng ồn giúp khoanh vùng chính xác nguyên nhân và khắc phục lỗi điều hòa kêu ù ù hiệu quả hơn:
| Loại Tiếng ồn | Đặc điểm âm thanh | Nguyên nhân thường gặp |
| Ù ù | Âm trầm, to và đều, liên tục như tiếng động cơ lớn. | Lỗi rung lắc, mất cân bằng lắp đặt, vấn đề mô tơ quạt, hoặc hỏng máy nén. |
| Rè rè | Âm thanh mỏng, như tiếng nhựa cọ xát nhẹ hoặc vật kim loại mỏng rung. | Vỏ nhựa dàn lạnh bị lỏng, tấm lọc bụi bị kênh, hoặc dây điện/ống đồng chạm vào nhau. |
| Lạch cạch | Âm thanh nặng, không đều, như có vật gì va đập. | Vật lạ (côn trùng, lá cây, đá nhỏ) rơi vào cánh quạt dàn nóng/lạnh, hoặc cánh quạt bị gãy. |
| Rít/Xì | Âm cao, sắc, như tiếng thoát hơi hoặc khí nén. | Thiếu hoặc rò rỉ gas lạnh, hoặc van tiết lưu bị tắc. |
| Rung | Cảm giác máy chấn động, kèm theo tiếng ồn không rõ ràng. | Lỏng ốc vít, chân đế cao su bị chai/hỏng, giá đỡ không chắc chắn. |
Khi nào tiếng ù ù là bình thường, khi nào là hư hỏng?
Tiếng ù ù không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của hư hỏng. Người dùng cần căn cứ vào cường độ và thời điểm xuất hiện tiếng ồn:
Tiếng ù ù là bình thường (không đáng lo):
- Lúc khởi động (dàn nóng): Khi máy nén (block) mới bắt đầu chạy, tiếng ù ù nhẹ xuất hiện thoáng qua rồi giảm dần. Đây là tiếng động cơ khởi động và đạt công suất làm việc.
- Tiếng ồn nền nhẹ: Các dòng máy có công suất lớn thường có tiếng ù ù nền nhẹ do quạt gió và máy nén hoạt động, âm thanh này không quá lớn và không gây khó chịu.
Tiếng ù ù là hư hỏng (cần kiểm tra):
- Âm thanh lớn bất thường: Tiếng ù ù to, vang vọng, gây khó chịu hoặc đột ngột lớn hơn so với trước đây.
- Kèm theo rung lắc mạnh: Máy rung lắc rõ rệt, có thể làm rung cả cửa sổ hoặc tường gần đó.
- Tiếng ù ù không giảm: Âm thanh duy trì liên tục ở mức lớn, không giảm dù máy đã chạy ổn định.
- Kèm theo các dấu hiệu khác: Máy làm lạnh kém, chảy nước hoặc có mùi khét nhẹ.
Nếu tiếng ù ù không thuộc nhóm bình thường, khả năng cao thiết bị đang gặp vấn đề về lắp đặt, quạt gió hoặc máy nén. Hãy ngừng sử dụng và liên hệ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để kiểm tra, tránh làm hỏng các linh kiện quan trọng khác của điều hòa.
Nguyên nhân điều hòa kêu ù ù phổ biến nhất
Tiếng ù ù phát ra từ điều hòa thường cho thấy thiết bị đang gặp vấn đề ở bộ phận cơ hoặc điện. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất khiến điều hòa phát tiếng ù ù khi hoạt động.
- Do quạt dàn lạnh hoặc dàn nóng bị bẩn, bám bụi: Khi quạt dàn lạnh hoặc dàn nóng bám nhiều bụi, luồng gió lưu thông kém và trục quay bị cản trở. Lớp bụi khiến cánh quạt quay không đều, phát ra tiếng ù ù liên tục.
- Do lỏng ốc vít, vỏ máy hoặc lồng quạt bị lệch: Các ốc vít cố định sau thời gian dài sử dụng có thể bị lỏng. Khi máy chạy, rung động lan ra vỏ máy hoặc lồng quạt tạo ra âm ù ù.
- Do block (máy nén) xuống cấp hoặc sắp hỏng: Block là bộ phận quan trọng tạo áp suất cho gas lạnh. Khi block bị mòn hoặc yếu, piston và bạc đạn bên trong phát ra âm ù ù đều đặn.
- Do tụ điện yếu khiến block phát tiếng ù ù khi khởi động: Tụ điện hỗ trợ block khởi động trong mỗi chu trình làm lạnh. Khi tụ yếu hoặc hư, dòng điện khởi động không đủ khiến block rung mạnh và kêu ù ù.
- Do lắp đặt sai kỹ thuật hoặc vị trí đặt máy rung: Điều hòa gắn trên tường hoặc đặt trên giá đỡ không chắc chắn dễ rung khi vận hành. Lực rung truyền vào tường hoặc khung đỡ tạo ra âm ù ù khó chịu. Trường hợp lắp lệch góc hoặc không có đệm cao su cách rung cũng làm tăng tiếng ồn.
- Do lỗi nguồn điện, điện áp không ổn định: Điện áp yếu hoặc dao động bất thường làm block và quạt hoạt động không đủ công suất, sinh ra tiếng ù ù. Nguồn điện chập chờn cũng gây hiện tượng rung cơ và tiếng kêu phát ra từ cuộn dây motor.
- Do lâu ngày không bảo dưỡng, dẫn tới ma sát hoặc rung lắc bất thường: Khi không bảo dưỡng định kỳ, các linh kiện bên trong bị khô dầu, trục quay mòn và khe hở giãn rộng. Quá trình ma sát giữa các chi tiết cơ tạo nên tiếng ù ù đều và tăng dần theo thời gian.
Cách khắc phục nhanh khi điều hòa kêu ù ù
Tiếng ù ù của điều hòa có thể được xử lý nhanh nếu phát hiện đúng nguyên nhân. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả, dễ áp dụng giúp thiết bị vận hành êm ái trở lại.
Vệ sinh dàn lạnh – dàn nóng
Bụi bẩn là nguyên nhân trực tiếp khiến điều hòa kêu ù ù và giảm hiệu suất làm lạnh. Cần ngắt điện trước khi vệ sinh. Dùng bình xịt áp lực hoặc máy thổi chuyên dụng để làm sạch cánh quạt, dàn trao đổi nhiệt và màng lọc gió. Không sử dụng bàn chải cứng hoặc nước có hóa chất mạnh vì dễ làm cong cánh quạt. Sau khi vệ sinh, lắp lại các bộ phận đúng vị trí để tránh rung lắc khi hoạt động.
Siết chặt ốc, kiểm tra vị trí treo máy
Các ốc vít cố định dàn lạnh và dàn nóng thường lỏng sau thời gian dài vận hành. Cần kiểm tra toàn bộ khung treo, bulong và thanh giá đỡ. Dùng tua vít hoặc cờ lê siết chặt lại tất cả các điểm liên kết. Quan sát xem máy có bị nghiêng, vỏ máy bị rung hoặc chạm vào tường hay không. Nếu có, nên căn chỉnh lại cho cân bằng để loại bỏ tiếng ù ù phát sinh từ rung động cơ học.
Kiểm tra block, tụ điện và thay thế khi cần
Block và tụ điện là hai bộ phận tạo nguồn động lực chính cho điều hòa. Khi block yếu hoặc tụ điện suy giảm, máy phát ra tiếng ù ù đều và chạy không đủ công suất. Nên dùng đồng hồ đo điện dung để kiểm tra tụ, đồng thời quan sát block xem có rung mạnh hay không. Nếu phát hiện block nóng bất thường hoặc tụ phồng, cần thay thế ngay bằng linh kiện đúng công suất và thông số kỹ thuật.
Dùng miếng đệm chống rung để giảm tiếng ồn
Miếng đệm cao su hoặc silicon có tác dụng giảm chấn động từ máy nén và quạt gió. Khi đặt dưới chân dàn nóng hoặc giữa khung treo, chúng giúp triệt tiêu độ rung truyền vào tường hoặc sàn. Chọn loại đệm có độ đàn hồi cao, chịu nhiệt và chịu lực tốt. Việc bổ sung thêm đệm chống rung giúp máy vận hành ổn định, giảm đáng kể âm ù ù phát ra khi chạy.
Gọi thợ chuyên sửa điều hòa nếu tiếng ù ù kéo dài
Nếu đã thực hiện các bước cơ bản nhưng tiếng ù ù vẫn không giảm, cần liên hệ thợ chuyên sửa điều hòa. Kỹ thuật viên có dụng cụ đo kiểm chuyên dụng để xác định chính xác nguyên nhân nằm ở motor quạt, block hay mạch điện. Việc tự tháo máy hoặc thay linh kiện không đúng cách có thể gây chập điện, rò gas hoặc hư hỏng nặng hơn. Sửa chữa chuyên nghiệp giúp đảm bảo an toàn và khôi phục trạng thái vận hành êm ái cho điều hòa.
Cách phòng tránh điều hòa bị kêu ù ù trở lại
Sau khi xử lý sự cố, việc duy trì thói quen bảo dưỡng và sử dụng đúng cách giúp điều hòa hoạt động êm ái lâu dài. Các biện pháp dưới đây giúp ngăn ngừa tình trạng điều hòa kêu ù ù quay trở lại.
Bảo dưỡng 3–6 tháng/lần
Bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện sớm bụi bẩn, mòn linh kiện hoặc rung lắc bất thường. Chu kỳ vệ sinh lý tưởng là 3–6 tháng tùy tần suất sử dụng. Mỗi lần bảo dưỡng cần kiểm tra quạt gió, block, tụ điện, siết chặt ốc và làm sạch dàn trao đổi nhiệt.
Đặt máy ở nơi vững chắc, tránh rung chấn
Nên gắn dàn lạnh và dàn nóng ở nơi phẳng, chắc chắn, có tường chịu lực tốt. Tránh lắp ở tường mỏng, khung yếu hoặc nơi thường bị rung. Khi lắp đặt, cần đảm bảo khoảng cách đúng tiêu chuẩn giữa máy và tường để luồng khí lưu thông ổn định.
Giữ nguồn điện ổn định khi khởi động máy
Sử dụng ổn áp hoặc thiết bị bảo vệ điện giúp đảm bảo dòng điện đầu vào luôn ổn định. Khi bật máy, tránh khởi động cùng lúc nhiều thiết bị công suất lớn. Duy trì điện áp ổn định không chỉ giúp điều hòa hoạt động êm hơn mà còn hạn chế hư hỏng linh kiện điện tử bên trong.
Không bật điều hòa ở công suất quá cao trong thời gian dài
Vận hành điều hòa ở công suất tối đa liên tục khiến block và quạt phải hoạt động hết tải, sinh nhiệt và rung mạnh hơn. Cần điều chỉnh nhiệt độ hợp lý, thường là từ 25–27°C. Khi phòng đã đủ mát, nên chuyển sang chế độ tiết kiệm điện hoặc quạt gió tự động.
Điều hòa kêu ù ù nguy hiểm không? Có nên tiếp tục dùng?
Tiếng ù ù phát ra từ điều hòa không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo thiết bị đang gặp trục trặc. Việc tiếp tục sử dụng trong tình trạng này có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng và mất an toàn điện.
Ảnh hưởng đến độ bền block và quạt gió
Block và quạt gió là hai bộ phận chịu tác động mạnh nhất khi điều hòa phát tiếng ù ù. Rung động kéo dài khiến bạc đạn, trục quay và cánh quạt nhanh mòn. Block hoạt động không ổn định làm tăng ma sát và sinh nhiệt, dẫn đến giảm công suất làm lạnh. Về lâu dài, tình trạng này khiến hiệu suất giảm, tiêu hao điện năng nhiều hơn và tuổi thọ máy rút ngắn rõ rệt.
Tiềm ẩn nguy cơ chập điện
Tiếng ù ù do tụ điện yếu hoặc dây dẫn bị mòn có thể dẫn tới hiện tượng rò điện. Khi dòng điện không ổn định, máy nén và motor quạt chịu áp lực lớn, dễ phát sinh tia lửa điện. Đây là nguyên nhân gây chập mạch, cháy linh kiện hoặc quá tải hệ thống. Việc để máy hoạt động trong điều kiện này tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng và các thiết bị điện khác trong nhà.
Gây khó chịu, mất ngủ, giảm tuổi thọ thiết bị
Âm ù ù đều và kéo dài gây ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và sự tập trung. Tiếng ồn liên tục làm người dùng căng thẳng, đặc biệt trong không gian kín. Ngoài tác động về sức khỏe, rung lắc và va chạm liên tục giữa các bộ phận khiến linh kiện hao mòn nhanh hơn, rút ngắn đáng kể thời gian sử dụng của điều hòa.
Khi nào nên gọi thợ sửa điều hòa?
Khi điều hòa kêu ù ù trong thời gian dài, việc tự xử lý thường không mang lại hiệu quả. Gọi thợ chuyên nghiệp giúp kiểm tra chính xác nguyên nhân và khắc phục triệt để lỗi phát sinh.
Khi tiếng ù ù phát ra liên tục dù đã vệ sinh
Nếu đã vệ sinh cả dàn lạnh và dàn nóng nhưng tiếng ù ù vẫn không giảm, rất có thể block, motor hoặc tụ điện đã hỏng. Trường hợp này cần kỹ thuật viên đo kiểm điện trở và dòng khởi động của block để xác định lỗi. Việc tự tháo máy dễ gây sai lệch vị trí, dẫn đến rung mạnh hơn sau khi lắp lại.
Khi máy không lạnh, block không chạy
Tiếng ù ù kèm hiện tượng không làm lạnh cho thấy block không hoạt động hoặc gas lạnh không lưu thông. Đây là lỗi kỹ thuật phức tạp, có thể liên quan đến tụ điện, bo mạch điều khiển hoặc rò rỉ gas. Gọi thợ sửa điều hòa chuyên nghiệp giúp xác định nhanh nguyên nhân, tránh hỏng lan sang các bộ phận khác.
Khi điều hòa phát ra mùi khét, rung mạnh hoặc tắt đột ngột
Mùi khét hoặc rung mạnh kèm tiếng ù ù là dấu hiệu của chập điện hoặc hư block. Nếu không ngắt nguồn điện kịp thời, nguy cơ cháy linh kiện rất cao. Kỹ thuật viên có thể kiểm tra tình trạng dây nguồn, tụ, block và bo mạch để xử lý an toàn. Không nên cố bật lại máy vì dễ làm cháy cầu chì hoặc hư hoàn toàn bộ nén.
Khi điều hòa kêu ù ù, việc chủ quan bỏ qua có thể khiến hệ thống nhanh xuống cấp và tiêu tốn điện năng. Xử lý đúng nguyên nhân, bảo dưỡng định kỳ và sử dụng hợp lý sẽ giúp máy vận hành ổn định, giảm tiếng ồn và duy trì hiệu suất cao. Hãy để điều hòa trở lại với sự yên tĩnh vốn có, mang đến bầu không khí mát lành, dễ chịu trong từng khoảnh khắc nghỉ ngơi.
Tin liên quan
